Филиппины аялалын тухай

Энэ долоо хоног явцын шалгалтын долоо хоног байлоо. Дарамттай олон шалгалт, пресентэшн дууссан учраас юу ч хийхгүй өнгөрөөх гэж байхад, онгод гэнэт орж ирээд, амьдралынхаа хамгийн анхны гадаадад жуулчилсан талаараа одоо бич гэж зарилагдав, ккк.

Семестер дөнгөж эхлэхэд бид нар Филиппин явах талаар ярьж эхлэсэн юмөө. Хаврын амралт 4 сарын 1 ээс 6. Бид 4 сарын 1нд яваад 5нд ирэхээр төлөвлөж байв. Тэгээд билет, зардал, төсвөө бодоод байсан ч, онгоцны билет үнэтэй байгаад байсан болохоор миний хувьд бараг л явахааргүй байв оо. Гэтэл нэг орой, тэнгэрээс шидэт дагина бууж ирээд, Сэбү Пасифик-ийн 4 сарын 3, 7ны Тайвань-Сэбү-Тайваний нислэгийг хямдруулчихсан байдын, :D
Тэгээд л нэг хичээл таслахаар шийдээд, кк. Дээрээс нь шөнө нисээд өглөө нь очих, бас орой наашаа нисэх байсан болохоор өдөр хоног алдахааргүй, сайхан боломж байв. Ингээд тэр өдрөөс хойш, миний ядуугийн ядуу амьдрал эхэлсэн бөгөөд одоог хүртэл үргэлжлээд, үнэхээрын тарчиг байгаа бөлгөө :)

Ингээд билетээ авчихсан болохоор 4 сарын стипентээрээ Филиппин явах нь тодорхой болоод, хүлээгээд, догдлоод л байвоо.

Тэгж тэгж хүсэн хүлээсэн 4 сар ирж, явсаан, очсоон. Очоод хамгийн эхэнд тулгарсан асуудал бол валют солиулах. Эндээс шууд Тайвань доллар(нтд) аваад явчихсан чинь очоод exchange rate үнэн доогуур. 1 тайвань доллар 1 песо болно гэж сандаргаад, бэлэн авч явсан 6000 нтд-гээ 9000 песо болно гэж тооцоолж байсан хүн чинь ухаан алдах шахсан :P. Тэгээд үеэлийнхээ зөвлөгөөгөөр хотын төв ороод нөгөөхөө ядаж зүдэж байж 8000 песо болгосоон. Эндээс:
Ер нь ийшээ тийшээ явах бол мөнгөө USD болгох хэрэгтэй юм байна лээ, хүчтэй валют учраас. (Яаж мэддийн, хүн анх удаа гадаадад аялаж байхад :P)

Эхны өдрөө шоконд орсон нь: Үүрээр буусан учраас бид зочид буудалдаа ороход (check in) хэт эртдээд байсан юм. Тэгээд ямарч байсан буудалдаа очиж ачаагаа тавьчихаад, мөнгөө солиулах арга хэмжээ авахаар шийдсэн ч бас л эрт байсан учраас буудлынхаа хүлээлгийн буйдан дээр 9 цаг хүртэл хүлээв.
Тэгээд ойрхон дэлгүүр, мөнгө солих газар очихоор гараад бодит байдалтай нүүр тулав аа Энхбаяр.

Сэбү хот, бохир, ядуу, гудамжинд амьдардаг хүн олонтой. Дүгнээд хэлэхэд, зуны Нарантуул зах, эсвэл нарантуулаас бохир зах. Хог, үнэр танар гэх мэт, бас заримдаа согтуу, хир даг болсон хүмүүс гудамжинд унтаж байдаг даа. Яг тиймэрхүү.
Хүүхдүүд, хөгшчүүл, жаахан хүүхдээ тэвэрсэн эмэгтэйчүүд гуйлга гуйдаг, хажууд ирж гарнаас татаад, мөнгө гуйгаад үнэхээр хэцүү. Хүмүүс нь аз жаргалгүй, нүд нь өрөвдмөөр.
Гудамжинд юм зарж байгаа хүмүүс зарж байгаа юмаа авахыг гуйгаад, "хүүхдүүд минь идэх хоолгүй байгаа, авчих л даа" гэж шалаад, дагаад. Аймаар хэцүү. Сэтгэл өвдмөөр, өрөвдөөд авчихмаар байвч, би чинь 5 хоногт юу тохиолдохыг хэлж мэдэхгүй, дээрээс нь аль хир зардал өндөртэй болохыг мэдэхгүй. Бас аль болох хямд аялах, аялалын дараа хоолны ч мөнгөгүй үлдэхээ мэдэж байгаа хүн чинь, яаралтай хэрэгцээтэй биш янз бүрийн юм авах бодолгүй. Тэгээд гуйлгаад байх үнэхээр хэцүү байсан. Бас салж өгөхгүй дагаад л. Дээрээс нь хаашаа л орно, цүнх шалгана. Буу, гавтай хамгаалагчидтай. Тэр нь буу, зэвсэг байгаа эсэхийг шалгаж байгаа юм байна лээ. Тийм аюултай. Би ийм гэж бодоогүй (уйлав)
Аялал зуулчлал хөгжсөн их л сайхан үзэсгэлэнтэй газар очино гээд бодчихсон, бөөн сайхан зүйл хүлээчихсэн хүн чинь шууд шоконд ороод, сэтгэл зүрх өвдөөд 2 ч цаг бололгүй буцаад явчихмаар санагдсан.

Тэр өдөр бид нар далайн эрэг дээр өнжих санаатай байсан. Тэгээд гоё гэж уншсан далайн эрэг рүү явсан чинь тэр нь үнэтэй зочид буудал байсан ба тэнд буусан хүмүүс л тэр эрэг дээр амарч болдог гэсэн.
Ер нь Сэбүд бүх далайн эргийг үнэтэй ресорт, зочид буудлууд эзэмшчихсэн, нийтийн, очоод амарч болох газар байхгүй. Дээрээс нь бүгд төлбөр төлж ордог. Хаашаа л явна, хөдлөнө төлбөр. Дээрээс нь үйлчилгээний соёл маш муу. Зочид буудлын ажилтнууд нь хүртэл зочиддоо худлаа хэлдэг, буруу газар зааж өгдөг. Өөдгүй.
Энэ өдөр бид нар усан онгоцоор ойрхон байдаг хэдэн жижиг арлууд дээр очсон. Уул нь бид нар усан онгоц түрээслэхдээ бүх төлбөр нь багтаж байгаа гэж ойлгосон ч очсон газар бүртээ төлбөр төлж явсан. Бас алхам тутамд бүх зүйл таалагдахгүй, бас үнэтэй, хүмүүс нь ямар нэгэн аргаар мөнгө авах, бүр илүүг авах сонирхолтой, бас ядуу, өрөвдмөөр, харахаас хэцүү, зүрх өвдөм байсан.

Мөнгө их авах, төлбөр олон байгааг би ойлгож чадна аа. Хөгжиж байгаа улс жуулчдын мөнгийг авах бүхий л аргаа хэрэглэх нь нэг их гайхаад байх зүйл биш. Хамгийн хэцүү санагдсан нь хүмүүсийнх нь нүд, ямарч аз жаргалгүй, гал цоггүй нүднүүд. Энэ өдөр би, аялаж яваа гэхэд наастргүй, баярлахгүй, яагаад ч юм уйлмаар санагдаад, дотор давчдаад, сэтгэл хэцүү оргиод байсаан. Хурданхан буцмаар санагдаад, яаж одоо бүхэл бүтэн таван өдөр энд байна аа гэж бодоод л. Ер нь л хэцүү.

Ингээд, гоё цэнхэр далайд, завь түрээслээд мангар "жаргачихсан, тансаг" явж байж ерөөсөө ч аз жаргал мэдрэхгүй, enjoy хийх юм байхгүй. Хэн нэгэнд гомдолломоор байсан ч хүмүүсийн санааг зовоохгүйн тулд тэвчээд, дээрээс нь баясаж, баясаж аялалд явчихаад, муухай байна гэж хэлэхээсээ бантаад.
Тэгээд ядаж зүдэж байж туйлын аз жаргалгүй, гунигтай өдрийг өндөрлүүлэв.

Маргааш өглөө нь буюу аялалын хоёр дахь өдөр манай ангийн Гондурас залуу ирсэн юм. Уул нь хамт ирэх байсан ч хөлбөмбөгийн тэмцээнтэй байсан учраас нислэгээ хойшлуулаад араас ирсэн бөлгөө.
Нэр нь Фернандо. Фернандо ирж байж амьдралын үнэн, бодит байдлыг тайлбарлаж, өөрийнхөө орны үнэн дүр зургийг хэлж байж, бас Монголд ийм байдаггүй бол чиний ингэх чинь аргагүй гэж байж би арай тайвшираад. Бас үеэлдээ гомдоллоод,"Гял цал Монгол"-оороо дуудуулаад. Ккк. Тэгээд яахав, хоёрын хоёр хүнд гомдоллочихсон чинь тайвшираад, сэтгэл санаа сайхан болоод, тэрнээс хойш миний аялал "сайхан" болсоон :D

Манай Монгол адилхан л хөгжиж буй орон. Бид өөрсдийгөө л болохгүй байна, муухай амьдарч байна гэж боддог, шүүмжилцгээдэг. Гэсэн ч бид харьцангуй аз жаргалтай амар амгалан амьдардаг юм билээ. Манай Монголд гэр оронгүй хүн бий, гэсэн ч ямар нэгэн байдлаар орох оромжтой л байдаг. Монголд хүнд нөхцөлд байдаг хүүхдүүд бий. Гэхдээ л бараг хувцасгүй шахам, халтайгаад, бөөн бөөнөөрөө гуйлга гуйдаггүй. Гудамжинд амьдардаггүй. Дээрээс нь хэзээ ч идэх хоолгүй байдаггүй. Төв Америкийн орнууд бас Энэтхэг Филипинээс дор гэсээн. Жишээ нь: Гондураст хүүхэд, хөгшидөө нэг нэгэндээ түрээслэдэг, гудамжинд буудуулаад үхэх магадлалтай, хүүхдүүдийг мансууруулах бодист донтуулдаг гэх мэт. Аймаар. Би хэзээ ч ийм байдаг гэж бодоогүй, төсөөлөлд ч байхгүй. Хичнээн хэцүү нөхцөл, орчноос ирснийг нь, өөрт нь тохиолдож байсан хэцүү зүйлийг нь найзуудаасаа сонсох сэтгэл өвдөм байсан. Хүн л юм болохоор хэзээ ч муугаа гайхуулдаггүй, гайхуулахыг хүсдэггүй шиг, би тэд нартай аялалд яваагүй бол хэзээ ч олж сонсохооргүй мэдээллүүдийг сонссон. Бас улс төрчид нь авилгад идэгдсэн, хүний хөгжлийн төсөл зэргийн мөнгийг улс төрчид нь ашиглан шамшигдуулсан гээд л зөндөө л жишээ баримт байна лээ, манайхтай бас төстэй.

Ямартай ч эндээс, бид харьцангуй жаргалтай, тайван амгалан амьдардагаа олж мэдсэн. Гэхдээ бусад хөгжингүй орнуудтай харьцуулвал харьцангуй "жаргалгүй" л амьдарч байгаа. Энэ нь бид өөрсдийнхөө сайн сайхан бүхнийг хадгалаад, илүү сайн сайхан болохын төлөө хүн бүр чадах бүхнээ хийх ёстой л гэсэн үг байх, минийхээр.

Тэгээд эхний хэцүү өдрөөс хойш ёстой сайхан аялсаан. Хөгжилтэй байсан. Бас нэг онцлог нь дан Латино найзуудтайгаа аялсан нь миний хувьд бас нэг challenge байсан. Латино-чуудтай явсны хамгийн хөгжилтэй хэсэг нь таван өдөр дөрвөн шөнө болохын хооронд хоёр удаа шөнийн клуб орж, гурван удаа пиво уусан явдал байв, хаха.
Аа, хамгийн чухал зүйлээ мартах гэж байна, би нээрээ бүжиглэх потенциальтайгаа олж нээсэн. Одоо жаахан давтчихвал бараг сурчих байх, латиночуудын "хоот" бүжгийг ш дээ, хаха :P

Төгсгөлд нь:
Маш олон зүйл сурч, ойлгож, мэдэж авсан аялал байлаа, миний хувьд. Өөрийгөө амьдрал мэдэхгүй, зовлон үзээгүй, жинхэнэ "Гял цал Монгол" гэдгээ мэдэрсэн.

Хувь хүний хөгжил талаасаа ч өөрийгөө нилээн хөгжүүлээд ирлээ гэж дүгнэж байгаа.
Соёлын оюун ухаан (CQ- Cultural intelligence) маань ч сайжирсан байх, Intercultural Communication хичээлийн багшийнхаа хэлснээр өөрийгөө "тэлж" (expand) байгаад ирсэн гэж бодож байна.

Бас нэг гоё зүйл нь энэ долоо хоногт манай баг Intercultural Communication-ий хичээл дээр Скима онол (Schema theory in intercultural encounter) гэсэн сэдвээр илтгэл тавьсан юм. Тэгсэн энэ онол Филиппины эхний өдөр надад юу тохиолдсоныг тайлбарласан онол байсан. Ингээд онолын хувьд ойлголттой болоод, өөрийнхөө жишээн дээр онол тайлбарлах сайхан байлаа. ккк. Ямартай ч би чинь, тэгж хямарснаараа Скима-гаа хөгжүүлж байсын байна лээ :)

Fans of San Miguel :)

Т. Энхбаяр
2016.04.23